Bouwsteen 4
Stimuleren van leercultuur
Samen bouwen aan een sterke leercultuur
Wij geloven dat leren niet alleen in de schoolbanken plaatsvindt, maar juist in de praktijk - door doen, experimenteren en samenwerken. Daarom brengen wij ondernemers en onderwijsinstellingen samen om te ontdekken wat werkt, kennis te delen en nieuwe ideeën te laten groeien. Van inspirerende voorbeelden tot praktische tools: Wij zetten ons in om de leercultuur op de werkvloer in Nederland naar een hoger niveau te tillen.
Wat is leercultuur?
Een leercultuur in een organisatie is een systeem van gedeelde ideeën en waarden die bepalen hoe medewerkers leren. Een sterke leercultuur betekent dat continu leren en ontwikkelen vanzelfsprekend zijn en dat dit is verweven in het dagelijks werk (SER/TNO 2023). Organisaties met een sterke leercultuur zijn daarmee goed in het creëren, verkrijgen, toepassen en delen van nieuwe kennis en zorgen ervoor dat medewerkers betrokken zijn bij dit proces. Dit leidt tot een positieve houding ten opzichte van leren, innovatief gedrag en betere prestaties.
Leren kunnen cursussen en opleidingen zijn, dit heet formeel leren. In het mkb (midden- en kleinbedrijf) gebeurt leren vaak infromeel. Informeel leren is leren dat spontaan en onbewust plaatsvindt, zonder een vatse structuur of officiële opleiding. Het gebeurt op de werkvloer, tijdens gesprekken met collega's, door het uitproberen van nieuwe taken of door het oplossen van problemen in de praktijk. Dit type leren is vaak praktijkgericht, flexibel en sluit direct aan op de dagelijkse werkzaamheden.
“Er is sprake van een leercultuur wanneer leren en ontwikkelen binnen een gemeenschap vanzelfsprekend is geworden voor iedereen en voor een belangrijk deel geïntegreerd is in dagelijkse activiteiten.”
SER/TNO 2022
Waarom zou je als mkb'er aan leercultuur werken?
Een sterke leercultuur is essentieel voor mkb'ers omdat het de ontwikkeling van medewerkers en hun motivatie bevordert. Dit zorgt ervoor dat medewerkers blijven groeien, wat niet alleen hun eigen prestaties verbetert, maar ook bijdraagt aan de algehele groei van de organisatie.
Bovendien zorgt een positieve leercultuur ervoor dat medewerkers flexibeler en beter voorbereid zijn op de toekomst. Ze leren zich aan te passen aan nieuwe technologieën en veranderingen op de arbeidsmarkt. Dat is essentieel in een snel veranderende wereld.
Ben jij benieuwd naar de status van jouw leercultuur? Doe de Quickscan Leercultuur.
Experts in leren en ontwikkelen
Het onderwijs kan hier een actieve rol pakken
Aan de slag!
Wat is onze rol? Wij stimuleren de bewustwording en bieden concreet handelingsperspectief om te werken aan een sterke leercultuur op de werkvloer in het mkb. Wij zien hier genoeg kansen voor publieke onderwijsinstellingen.
Innovatiebudget
Het Innovatiebudget ondersteunt onderwijsinstellingen in het stimuleren van een leercultuur op de werkvloer. Het richt zich op projecten die samenwerken met bedrijven om leren op de werkvloer te bevorderen, zowel formeel als informeel.
Vanaf 9 april 2025 kan jij via onderstaande knop het Innovatiebudget voor Leercultuur aanvragen.
Bibliotheek Leercultuur
Onze bibliotheek is een online verzamelplaats met literatuur, praktijkvoorbeelden, en onderzoeken die inzicht geven in leerculturen binnen organisaties. De bronnen zijn vrij toegankelijk en permanent beschikbaar, zodat je op ieder moment gebruik kunt maken van de waardevolle kennis en inspiratie die deze artikelen bieden.
Expeditie Leercultuur
Tijdens de eerste editie van onze Expeditie Leercultuur op 12 september 2024 kregen verschillende initiatieven vanuit het onderwijs een podium. Samen hebben we opgehaald welke rollen er vanuit het onderwijs al worden gepakt om bedrijven bewust te maken van het belang van een positieve leercultuur.
De Expeditie Leercultuur wordt voortgezet om samen te onderzoeken op welke wijze het onderwijs een stevigere rol kan pakken om de leercultuur op de werkplek te stimuleren. Het zal de basis vormen voor een nationaal netwerk voor leercultuurbevordering op de werkvloer binnen het mkb, specifiek vanuit het onderwijs.
Wil jij ook deel uitmaken van dit netwerk?
Meld je aan voor onze nieuwsbrief Leercultuur!
Mini DenkTank
Volgens hun befaamde methode hebben alumni van de Nationale DenkTank hun hersens gekraakt voor ons. De onderzoeksvraag luidde: “Hoe kan het onderwijs samenwerken met het mkb in de bouwsector in het creëren van een leercultuur op de werkvloer”. Na een weekend brainstormen hebben ze negen uitkomsten bedacht. Deze zullen we op de Nationale LLO-conferentie behandelen tijdens de workshop Onderwijs X mkb = Positieve Leercultuur.
Roadshow Leercultuur in de regio
Leercultuur moet geen abstract begrip zijn, maar de realiteit van elke dag. We laten zien dat investeren in leren niet alleen mensen, maar ook bedrijven en sectoren vooruit helpt. Wie de kracht van een sterke leercultuur eenmaal doorziet, wil morgen al aan de slag.
Talentensleutel
De wereld verandert snel, en bedrijven staan voor uitdagingen zoals personeelstekorten, technologische innovaties (waaronder AI), geopolitieke spanningen en transities (oa energie). Het versterken van medewerkers is daarom essentieel voor bedrijven. In de praktijk zien we echter dat veel MKB-bedrijven vooral druk zijn met operationele uitdagingen. Ook hebben zij vaak geen of maar een beperkte HR-ondersteuning, waardoor medewerkersontwikkeling vaak geen thema bij hen is.
Om bedrijven hierbij te helpen hebben we de Talentsleutel ontwikkeld. De Talentensleutel is een methodiek die bestaat uit een vragenlijst, een zelf ontwikkeld model, adviesgesprekken en een rapport. Hiermee laten we bedrijven zien waarom Leven Lang Ontwikkelen (LLO) cruciaal is en wat de belangrijkste draaiknoppen zijn. Ook geven we ze direct toepasbare adviezen en verbinden we hen met onderwijsinstellingen en regionale arbeidsmarktprojecten.
Inmiddels hebben meer dan 100 bedrijven de Talentsleutel ingezet en wordt onze methodiek ingezet in vier arbeidsmarktregio’s. Werkgevers waarderen de dienstverlening met een dikke 8,5.
Wendbaar Vakmanschap in Lerende Organisaties
Het project ‘Wendbaar vakmanschap in lerende organisaties’ is een initiatief dat is ontstaan in de Water- en Foodsectoren in Noord-Nederland. Binnen het project is zowel aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers tot wendbare vakmensen als voor de ontwikkeling van de organisaties tot een lerende organisatie (leercultuur). We hebben vastgesteld dat deze twee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het doel van het project is het ontwikkelen van methodes en arrangementen waarmee docenten/trainers bedrijven kunnen ondersteunen bij het versterken van de leercultuur en de ontwikkeling van wendbare vakmensen en de ontwikkeling van docenten om deze methodes en arrangementen in te kunnen zetten.
Vanuit het project zijn diverse pilots binnen bedrijven uitgevoerd met medewerkers en leidinggevenden ter versterking van hun wendbaarheid en de leercultuur binnen het bedrijf. Zes van deze pilots zijn gemonitord en geëvalueerd door TNO. Op basis hiervan is een toolkit ontwikkeld waarmee docenten dit soort ontwikkeltrajecten vorm kunnen geven.
Sinds 2023 maakt dit project onderdeel uit van het HIP Groene transitie in Water, Food en Chemie. Binnen dit project wordt de aanpak verbreed naar andere sectoren en bedrijven en wordt de toolbox voor docenten doorontwikkeld.
Gas Erop!
Installatiebedrijven hebben een urgente behoefte aan het concreet invullen van leercultuur binnen hun bedrijven. De komende jaren moeten honderden installateurs worden voorbereid op nieuwe vaardigheden die het veranderde werk van installateurs vereist vanwege de energietransitie. Echter, is er een enorme krapte aan vakmensen en dus geen gelegenheid om uitgebreide formele scholing te organiseren. Bovendien hebben de praktijkopgeleide vakmensen vaak negatieve associaties met formele manieren van leren vanuit het verleden en mkb'ers vooral behoefte om de vele tools en instrumenten die er beschikbaar zijn rondom leercultuur, concreet en toepasbaar te maken.
Dat maakt dat mkb'ers, installateurs en medewerkers van kennisinstellingen uit het mbo, hbo en universiteit in pizza-sessies hebben toegewerkt naar een hele concrete en voor vakmensen aantrekkelijke manier om aan de slag te gaan met het ontwikkelen van vakmensen voor de energietransitie. Het gaat hier over micro learning communities waarin vakmensen onder professionele begeleiding tien weken lang aan de slag gaan in hun dagelijks werk met diverse leeractiviteiten en het ontwikkelen van vermogen voor zelfsturend leren.
